Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 2020 - 2021
Çok yüksek çözünürlüklü stereo uydu görüntüleri, doğal ve yapay nesnelerin algılanması ve izlenmesi için ayrıntılı uzamsal ve spektral bilgiler sağlamaktadır. Bu bilgiler, hedef objelerde gerçekleşen metre altı düzeydeki fiziksel değişikliklerin belirlenmesi için de kullanılabilir. Bu proje, çok yüksek çözünürlüklü stereo uydu görüntülerinden üretilen üç boyutlu konum bilgilerinin, Gordion tümülüslerinin modellenmesinde kullanım olanaklarını ve bu verilerin tümülüslerde meydana gelebilecek fiziksel değişiklikleri belirleme potansiyelini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda öncelikle WorldView-3 ve KOMPSAT-3 stereo uydu görüntülerinden nokta bulutu verileri oluşturulmuştur. Bu veri setlerinin doğruluğu, saha çalışması ile elde edilen 164 kontrol noktası kullanılarak test edilmiştir. Öte yandan, nokta bulutu verilerinden üretilen sayısal yüzey modelleri, çalışma alanında tespit edilen tümülüslerin obje tabanlı modellemesi için kullanılmıştır. Bu modellerin doğruluğu ise insansız hava aracı görüntülerinden üretilen referans tümülüs modelleri ile karşılaştırılarak test edilmiştir. Son olarak üretilen tümülüs modellerinin Gordion tümülüslerin fiziksel özelliklerini belirleme potansiyeli test edilmiştir.
Nokta bulutu verilerinin düşey doğruluk değerlendirmesi sonucunda, WorldView-3 ve KOMPSAT-3 verileri için sırasıyla 0.16m ve 0.50m karesel ortalama hata (KOH) değerleri elde edilmiştir. Ayrıca, stereo uydu görüntülerinden üretilen tümülüs modellerinin referans tümülüs modelleri ile karşılaştırılması sonucunda WorldView-3 için 0.38m, KOMPSAT-3 için ise 0.70m KOH değerleri elde edilmiştir. Tümülüs fiziksel özelliklerinin karşılaştırılması sonucunda ise uydu verilerinden üretilen tümülüs modelleri ile referans tümülüs modelleri arasında, eğim ve yükseklik değerleri bakımından %90’ın üzerinde bir korelasyon olduğu belirlenmiştir. Elde edilen bütün bu sonuçlar, oluşturulan tümülüs modellerinin Gordion tümülüslerini oldukça duyarlı temsil edebildiğini ve tümülüslerde meydana gelebilecek metre altı düzeydeki fiziksel değişikliklerin çok yüksek çözünürlüklü stereo uydu görüntüleri ile belirlenebileceğini göstermektedir.