TÜBİTAK Projesi, 2011 - 2012
Bu çalışma Türkiye iş çevriminin güçlü
bağlılık sergilediği ülkelerin tespit edilmesini ve iş çevrim aktarım
kanallarının irdelenmesini amaçlamaktadır. Bunun için patern algılama
yöntemlerinden biri olan, iş çevrimlerinin doğrusal olmayan ve zaman-değişen
yapısını dikkate alan, En-uzun Ortak Altdizin (LCS) yöntemi kullanılmaktadır. Aktarım
kanallarının incelenmesi ise, LCS ile elde edilen bağlılık derecesinin bağımlı
değişken olarak tanımlandığı bir panel regresyon modeli çerçevesinde ele
alınmaktadır. Ampirik uygulama için Dünya ekonomisinde ağırlığı olan Türkiye
dahil 32 ülke örneklemi alınmaktadır.
Bu ülkelerin sanayi üretim endeksleri kullanılarak HP filtreleme tekniğiyle iş
çevrimleri elde edilmekte, Türkiye ile örneklemdeki diğer ülke iş çevrim
ikilileri farkına LCS yöntemi uygulanarak iş çevrim aktarım ve senkronizasyon
dereceleri bulunmakta ve bu dereceler bazında K-ortalama kümeleme algoritması
kullanılarak, Türkiye iş çevrim bağlılıklarının güçlü/zayıf olduğu doğal
kümelenmeler elde edilmektedir. Daha sonra ise literatürde öne çıkan aktarım
kanallarının işlevselliği için panel regresyon tahminlemeleri yapılmaktadır. Bulgular
ABD, Japonya, İngiltere, Kanada ve G.Kore iş çevrimlerinin güçlü bir şekilde
Türkiye iş çevrimine aktarıldıklarını göstermektedir. Bununla birlikte
Yunanistan, Portekiz, Çek Cumhuriyeti, Slovakya ve İrlanda hariç, merkezi
Avrupa ülkeleri ile Türkiye iş çevrimi arasında yüksek senkron hareketlilik
bulgulanmaktadır. Son olarak bulgular, gümrük birliği üyeliğinin, ticari yapı
benzerliğinin ve finansal eklemlenmenin önemli aktarım kanalı rolü
üstlendiklerini ortaya koymaktadır.