Akademik Veri Yönetim Sistemi
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2021 - 2023
Ülkemizde yaygın olarak yetişen Linaria Mill. cinsi, Plantaginaceae familyasından olup alkaloitleri, flavonoitleri, feniletanoitleri, terpenler içermekte ve ülkemizde diüretik, laksatif, hemoroitte ve bazı yaraların tedavisinde kullanılmaktadır.
Linaria corifolia (Tarla nevruzotu) ülkemiz için endemik bir türdür ve bitki üzerinde yapılan fitokimyasal çalışma ve aktivite çalışmalarının sayısı sınırlıdır. Diğer Linaria türlerinin halk arasında kullanımları ve biyolojik aktivitelerinin bulunması, ülkemiz için endemik bir tür olan L. corifolia’ nın da biyolojik olarak aktif bileşiklere sahip olabileceğini düşündürmesi nedeni ile bu türle çalışılmaya karar verilmiştir.
Alzheimer hastalığı (AH) genellikle yaşlılarda görülen, unutkanlık, kognitif fonksiyonlarda azalma, davranışsal ve ruhsal değişikliklerle karakterize nörodejeneratif bir hastalıktır. Önümüzdeki yıllarda yaşlı nüfusun artışına bağlı olarak, dünya genelinde AH’ nın görülme sıklığının artması beklenmektedir. Alzheimer hastalığının kesin bir tedavisi olmayıp, semptomatik tedavi uygulanmaktadır. Günümüzde AH’ nın ilaçla tedavisinde en spesifik yaklaşım asetikolinesteraz inhibitörleridir ve bunların çoğunu da bitkisel kökenli maddeler oluşturmaktadır. Kullanılan ilaçların kısa etki süresi, hepatotoksisite ve gastrointestinal dağılım problemleri gibi yan etkileri bulunmaktadır. Hastalığın tedavisi için daha etkin ve yan etkileri daha az olan, ayrıca tedavi etkisinin yanında koruyucu özelliğe de sahip olabilecek yeni asetilkolinesteraz inhibitörlerinin keşfi ve geliştirilmesine de çalışılmaktadır.
Oksidatif stres ve enflamatuvar ajanlar da nörodejeneratif hastalıklara yol açtığından, çalışmamızda L. corifolia’ nın in vitro antienflamatuvar, antikolinesteraz ve antioksidan aktiviteleri araştırılacaktır. Öncelikle bitkinin sulu-metanollü ekstresi hazırlanıp, ana ekstreden apolardan polara gidecek şekilde fraksiyonlama yapılacaktır. Biyolojik aktivite rehberli yapacağımız çalışmada elde edilen fraksiyonların antienflamatuvar, kolinesteraz inhibitör ve antioksidan aktivitelerine bakılacaktır. Kolinesteraz inhibitör aktiviteden sorumlu maddeler kromatoğrafik yöntemlerle saf olarak elde edilip, yapıları spektroskopik yöntemlerle aydınlatılmaya çalışılacaktır.