Akademik Veri Yönetim Sistemi
BODUR E. (Yürütücü), AKAY M. B.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Bütirilkolinesteraz (BChE), asetilkolin, bütirilkolin ve süksinilkolin
gibi kolin esterlerini hidroliz edebilen, asetilkolinesteraz (AChE) ile
beraber iki enzimden oluşan kolinesteraz grubu enzim ailesinin dolaşımda
primer olarak bulunan üyesidir [1]. Kolinesterazlar ile aynı enzim alt
kategorisine ait lipazlar (karboksilik ester hidrolazlar, E.C.3.1.1) ise
çeşitli lipidlerin hidrolizini katalizleyen enzimlerdir[2]. Katalitik
merkezlerinin benzerlikleri nedeniyle kolinesteraz enzimlerinin lipid
metabolizmasında rol oynayabileceği düşünülmektedir.
BChE geni silinen farelerin yüksek yağ içeriği olan diyetle beslenmesi
sonucunda obez oldukları bulunmuştur [3]. Adipoz dokudaki BChE
eksikliğinin hepatik lipid birikimine yol açtığı, BChE geni silinen
farelere adeno-ilişkili virüs (AAV)-BChE gen transferinin obeziteyi geri
döndürdüğü gösterilmiştir [4]. Anabilim dalımızda daha önce yapılan iki
çalışmadan ilkinde sedanter erkek öğrencilere egzersiz ve/veya oral
konjuge linoleik asit (CLA) uygulaması ile kandaki BChE ve serbest yağ
asidi (FFA) seviyelerinin değiştiği gözlenmiştir [5]. Diğer çalışmada
ise linoleik asit (LA) ve α-linolenik asit (ALA)’i HepG2 hücrelerine
uygulayarak BChE ekspresyonundaki değişimler ölçülmüş ve enzim
ekspresyonunun yağ asitleri tarafından düzenlendiği gösterilmiştir [6].
Bu çalışmalar BChE’ın çeşitli lipid ve fosfolipidleri hidroliz
edebileceğini düşünmemize sebep olmuştur.
Daha önce yapılan çalışmaların sonuçlarından yola çıkarak bu tezde,
BChE'nin olası lipolitik aktivitesi incelenecektir. İncelemeye alınacak
lipit substratlar arasında trigliserit türevleri, çeşitli yağ asitleri
ve fosfolipidlerin yer alması planlanmaktadır. Bu çalışmada serum ve
ince barsak BChE enzimleri ile beraber karşılaştırma amacı ile farklı
canlılardan elde edilen Kolinesteraz enzimleri kullanılacaktır. Farklı
organizmalardan köken alan farklı dokulardaki BChE’ların lipolitik
aktiviteleri karşılaştırılması da bu sayede mümkün olacaktır.