BEKAR C. (Yürütücü), ÖZMEN Ö., ÖZKUL KOÇAK C.
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2022
Son 10 yılda inflamatuar bağırsak hastalıkları prevalansının artmasıyla dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiştir. Küresel olarak yaygınlaşan Batı tarzı beslenme modeli ile birlikte değişen beslenme alışkanlıklarının inflamatuar bağırsak hastalıklarının gelişiminde önemli bir risk faktörü olduğu düşünülmektedir. Batı tarzı beslenme modeli, yüksek miktarda protein, doymuş yağ, şeker, işlenmiş besinler ve gıda katkı maddelerini içerirken; düşük miktarda sebze, meyve ve posa tüketimini içermektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda gıda emülgatörlerinin intestinal mikrobiyota kompozisyonunu değiştirdiği, intestinal geçirgenliği artırdığı ve bakteriyal translokasyonu artırarak intestinal inflamasyona neden olduğu bildirilmiştir. Bozulmuş mikrobiyotanın düzenlenmesinde en önemli diyet bileşenleri prebiyotiklerdir. İnülin, galaktooligosakkaritler ve fruktooligosakkaritler gibi prebiyotikler mikrobiyotayı olumlu yönde etkileyerek inflamasyonun azalmasını sağlamakta ve kronik hastalıklara karşı koruyucu etki gösterebilmektedir. Günümüzde farklı gıda emülgatörlerinin intestinal mikrobiyota üzerine etkilerini gösteren çalışmaların sınırlı olması nedeniyle, daha kapsamlı araştırmaların yürütülmesi gerektiği konusunda güçlü öneriler bulunmaktadır. Bu araştırmanın amacı, farelere uygulanan farklı emülgatörlerin (lesitin ve sodyum karboksi metil selüloz -CMC) ve inülinin mikrobiyota ve intestinal inflamasyon üzerine etkilerinin incelenmesidir. Dört haftalık C57Bl erkek fareler, 5 farklı gruba (1-Kontrol: İçme suyu, 2-Lesitin: İçme suyuna %1 lesitin eklenen, 3-CMC: İçme suyuna %1 sodyum karboksi metil selüloz eklenen, 4-Lesitin+inülin: İçme suyuna %1 lesitin ve 5 g/kg vücut ağırlığı inülin eklenen, 5-CMC+inülin: İçme suyuna %1 CMC ve 5 g/kg vücut ağırlığı inülün eklenen) ayrılacaktır. Çalışma, her bir grupta 6 fare olacak şekilde toplam 30 fare ile gerçekleştirilecektir. Farelerden 12 hafta sonunda kan ve dışkı örnekleri toplandıktan sonra ötenazi uygulanacaktır. Dışkı örneklerinde mikrobiyota analizi yapılacak ve lipokalin-2 seviyesi belirlenecektir. Serumda interlökin-6 (IL-6) seviyeleri belirlenerek, ince bağırsak ve kolon dokusunda histopatolojik incelemeler yapılacaktır. Bu araştırma ile farklı gıda emülgatörlerinin intestinal mikrobiyota ve inflamasyon üzerine etkileri belirlenerek, inülin eklenmesi ile emülgatörlerin potansiyel olumsuz etkilerinin engellenebilir olup/olmadığı araştırılacaktır.