Kültür mirasları insanlığın ortak değerlerini yansıtan, geçmişle günümüz arasındaki en önemli köprülerdir. Bu eserler, bir ülkenin olduğu kadar, tüm insanlığın da evrensel değerleridir. Bu amaçla bu alanların korunmasına bilimsel çalışmalar da yardımcı olmalıdır. Bu çerçevede çalışma alanı olarak kaya düşmesi tehlikesi altında bulunan, tarihi ve kültürel değere sahip, Ortodoks Hristiyanları için özel bir önem içeren Anadolu’daki en eski ve önemli kiliselerden biri olan Sümela Manastırı seçilmiştir.

Kaya düşmeleri büyük oranda yapısal hasara ve can kayıplarına neden olabilecek düzeyde potansiyele sahip doğal tehlikelerdir. Ülkemizde oldukça sık rastlanan kaya düşmeleri önemli kayıplara neden olabilmektedir. Bu çalışmayı değerli kılan, kültür miraslarının korunması kapsamında değerlendirilebilecek olan Sümela Manastırıdır.

Sümela Manastırı her yıl yüzbinlerce turist tarafından ziyaret edilmekte olup, bu alan ziyarete gelen turistlerin kaya düşmelerinden korunması açısından da önem taşımaktadır. UNESCO dünya mirasları listesinde yer alan Sümela manastırı, Trabzon ili, Maçka ilçesi sınırları içinde yer almakta olup, bölgede oldukça yüksek bir eğime sahip yamaç üzerinde kurulmuştur.

Bu çalışma kapsamında öncelikle arazi çalışmaları ile bölgede kaya düşmesi kaynak alanları tespit edilmiş, kaya bloklarının davranışı belirlenmiş, malzemeye ait fiziksel, indeks ve mekanik parametrelerin belirlenmesi için örnekleme çalışmaları yürütülmüştür. Yine arazi çalışmaları ile çalışma alanına ait yersel lazer taraması gerçekleştirilmiş ve böylece kaya düşmesi kaynak alanları ve yakın çevresinin sayısal yükseklik modeli elde edilmiştir. Sonrasında potansiyel kaya bloklarının ilerleme yönü ve mesafelerinin tahmin edilmesine yönelik iki ve üç boyutlu modellemeler Rocfall V.5 (Rocsience Inc., 2015) ve HY-STONE (Frattini et al., 2008)  yazılımları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Böylece her iki yazılım ile kaya düşmelerinin iki ve üç boyutlu olarak modellenmesi, blokların yayılımlarının belirlenmesi ve elde edilen sonuçların birbirleriyle karşılaştırılması amaçlanmıştır. Daha sonra elde edilen bu veriler ile Sümela Manastırı ve yakın çevresindeki risk altındaki elemanlar için risk analizleri gerçekleştirilmiş, kültürel bir değere sahip Sümela Manastırı ve yakın çevresinin korunmasına yönelik kültür mirası koruma prensipleri ışığında mühendislik çözüm önerileri sunulmuştur.