Akademik Veri Yönetim Sistemi
Düzgün H. Ş.(Yürütücü), Gökçeoğlu C., Gülerce Z., Nefeslioğlu H. A., Gültekin N.
Şirket, 2014 - 2015
Bu raporda Çayeli Bakır İşletmeleri ruhsatlı arazisinde mekanizması belirlenen ve
sınırları haritalanan heyelanların kritik durumlardaki davranışı nümerik metotlar ile
analiz edilmiş ve olası erken uyarı sistemlerinin seçimi için gerekli kriterler
belirlenmiştir. Bu kapsamda Maden ve Çamlıca mahallerini içerisine alan bölgede
izlenen heyelanların yenilme mekanizmalarının belirlenmesi için çeşitli nümerik
analizler ve yayılma alanlarının belirlenmesi için analitik hesaplamalar yapılmıştır.
Çalışmada beş aşamalı bir yöntem izlenmiştir. İlk aşamada saha çalışmaları ile
zemin mekaniği parametrelerine ait numuneler toplanmış, sahada yer yer gözlenen
küçük heyelanların daha sonra parametre kalibrasyonunda kullanılmak üzere geri
analizler için verileri elde edilmiştir. İkinci aşamada laboratuvar deneyleri ile nümerik
analizlerin girdilerini oluşturan zemin mekaniği parametreleri sahadan alınan
örselenmiş ve örselenmemiş numunelerde yapılan zemin mekaniği deneyleri ile
belirlenmiştir. Üçüncü aşamada saha çalışmasında gözlenen küçük heyelanların yine
nümerik metodlarla ile geri analiz kullanılarak yenilme parametreleri bulunmuş
laboratuvarda elde edilen zemin mekaniği parametreleri gerianalizlerden elde
edilenlerle kalibre edilmiştir ve böylece nümerik analizlerde kullanılacak nihai zemin
parametreleri elde edilmiştir. Dördüncü aşamada sahada daha önce yapılan
bölgeleme çalışmasında ortaya çıkan üç bölgede (Bölge I, II ve III) yer alan
heyelanlar için kesitler alınarak heyelan geometrileri belirlenmiş, olası deprem ivmesi
büyüklüğü analiz edilmiş ve heyelanların bölgenin maruz kalabileceği maksimum yer
ivmesi durmunda ve heyelan kütlesi doygunluğuna bağlı olarak yenilme durumlarında
kritik tetikleyicileri dikkate alınarak nümerik analizlerle duraylılıkları analiz edilmiştir.
Çalışma alanındaki heyelanlar 5-15 m arasında değişen sığ heyelanlar olduğundan
nümerik analizlerde yeraltı suyu modellemesi yerine heyelanın yüzeyden itibaren
doygunlaşan zemin kütlesine göre duyarlılığı analiz edilmiştir. Kritik doygun zemin
kalınlığı belirlenmiştir. Proje kapsamında hangi yağış değerinin sahadaki
heyelanlarda ne derinlikte doygun bir katman oluşturacağını belirlemek üzere sahaya
belli derinliklerde nem sensörleri yerleştirilmesi öngörülmüştür. Proje süresinde hem
bu nem sensörlerinin yerleştirilmesinde yaşanan gecikmeler hem de sensörlerin
yerleştirilmesinden sonra alınan verilerin tutarsızlığı nedeni ile yağışın heyelan
doygunluğu ile olan ilişkisi bu raporda analiz edilememiştir. Sağlıklı veriler proje
ekibine ulaştığında analizler yapılarak heyelanların tetiklenebileceği kritik yağış
23
değerinin belirlenmesi için bir ek çalışma proje ekibince yapılarak ÇBI’ye
sunulacaktır. Son olarak heyelanların yenilmesi durumunda yayılma alanları
belirlenerek heyelanların etki alanları ve bu alanlarda yer alan risk altındaki elemanlar
belirlenmiştir.