Akademik Veri Yönetim Sistemi
Durdubaş D. (Yürütücü), Koruç Z., Sezer U., Coştur R.
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2025
Performans sonrası takım toplantıları (PST), medikal, askeri ve iş ortamlarındaki takımların sürdürülebilir performansının geliştirilmesi, başarı için gereken stratejilerin adapte edilmesi ve gelecek performanslar için hedeflerin belirlenmesi için kullanılan yapısal yöntemlerden biridir. Spor ortamında antrenörler tarafından sıklıkla kullanılmalarına rağmen PST’ler hakkındaki bilgi oldukça sınırlıdır. Antrenörlerin PST’lerde hangi noktalar üzerinde durduğu, toplantıların etkili biçimde nasıl düzenlenebileceği ve takım yapıları üzerine etkilerinin neler olabileceği gibi sorular henüz ampirik olarak incelenmemiştir. Önerilen bu proje, bu sorulara spor özelinde yanıtlar bulmayı hedeflemekte ve tıpkı diğer ortamlarda olduğu gibi PST’lerin takım dinamiklerine etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Bu kapsamda araştırmanın amaçları, (a) sporda PST’lerin içerik ve kalitesine ilişkin ölçüm araçlarının geliştirilmesi,
ve (b) PST’lerin takım çalışması, görev sargınlığı ve dağıtımsal çaba üzerindeki etkisinin zamansal değişime bağlı olarak incelenmesidir. Araştırma kapsamında oluşturulacak iletişimsel davranış kodlama şeması, medikal ve askeri alanda kullanılan örnekleri gibi antrenörlerin PST oturumlarında sergiledikleri davranış örüntülerini, davranış sıklık ve sürelerini anlaşılmasını sağlaması bakımından teorik ve uygulama alanına katkıda bulunacaktır. Bununla birlikte henüz spor alanında bulunmayan Sporda PST Kalite Ölçeği, toplantıların sporcular tarafından nasıl algılandığından hareketle oturumların kalitesinin değerlendirilmesini ve ileride bu kapsamda antrenör eğitimlerine PST’lerle ilgili yeni bir başlık açılmasının önünü açacaktır. Araştırmanın son aşamasında ise geliştirilecek bu ölçüm araçlarıyla farklı müsabaka sonuçları sonrası gerçekleştirilen PST’lerin takım çalışması, görev sargınlığı ve dağıtımsal çaba üzerine etkileri ölçülebilir biçimde ortaya konulacaktır.
PST oturumlarının içerikleri toplantılardaki iletişimin doğal ortamda sistematik olarak gözlemlenmesiyle gerçekleştirilecektir. Takım çalışması modeli kapsamında geliştirilmesi planlanan iletişimsel davranış kodlama şeması, farklı alanlarda kullanılan kodlama şemalarının değerlendirilmesi, uzman antrenör görüşlerinin alınması ve pilot toplantı kayıtlarının (Nmin.=3) incelenmesi ile oluşturulacaktır. Kodlama şemasının geçerlik ve güvenirliği ise minimum iki gözlemci ile PST oturumlarındaki (Nmin.=5) iletişimin kodlanması ve davranışlara özgü nicel verilerin analizi ile gerçekleştirilecektir.
Proje kapsamında farklı takımlarda PST toplantılarına katılan sporcuların toplantı kalitesine ilişkin algılarından hareketle spora özgü bir PST kalite ölçeği geliştirilmesi planlanmaktadır. Toplantıların kalitesini yükseltecek unsurların belirlenmesine ilişkin bilginin arttırılmasını sağlayacak olan bu ölçek, madde havuzunun belirlenmesi, odak grup görüşmeleri, uzman geribildirimleri ile oluşturulacaktır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirliği açımlayıcı (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizleri (DFA) ile test edilecektir.
Araştırmanın son bölümünde ise 6 takımın (92 sporcu) sezon içerisinde gerçekleştirdiği 6 PST oturumu kayıt altına alınacak ve geliştirilen ölçüm araçlarıyla antrenörlerin iletişime özgü davranışları ile sporcuların PST kalitesine ilişkin algıları ölçülecektir. Beraberinde PST’lerin takım dinamiklerine etkisinin incelenmesi amacıyla toplantılar süresince (6 ölçüm) takımların görev sargınlığı, takım çalışması ve dağıtımsal çaba değişkenlerine ilişkin ölçümler gerçekleştirilecektir. PST’lerin bireysel (within-subjects) ve bireyler arası (between-subjects) etkileri çok düzeyli modellemeyle (multilevel modeling) test edilecektir.
Proje, yürütücü liderliğinde sosyal psikoloji, spor psikolojisi ve psikometri alanlarında uzman 3 araştırmacı ile yürütülecektir. Bunun yanında spor psikolojisi ve sosyal psikoloji alanında yüksek lisanslarını yürüten, 4 bursiyerin de projede yer alması planlanmaktadır. Araştırmacı ve bursiyerlerin araştırmaya katkıları iş paketleri içerisinde tanımlanmıştır.