Akademik Veri Yönetim Sistemi
KARAASLAN İ. Ç. (Yürütücü)
2022 - 2023
Dünya çapında, %60’ı alerjik astım (AA) olmak üzere yaklaşık 300 milyon insan astım ve 400 milyondan fazla insan alerjik rinitten (AR) muzdariptir. Her iki hastalığın immünopatolojisinde benzer ortak yolaklar yer alır. Hem akciğerde hem de burunda inflamasyonda görev alan temel immün hücreler mast hücreleri, T lenfositleri ve eozinofillerdir. Eozinofiller, Th2 aracılı alerjik hastalıklarda merkezi rol oynayan lökositler olup eozinofilik astım durumunda hastalığın şiddetine katkıda bulunurken, AR’nin geç faz tepkileri sonucunda ortaya çıkan semptomlardan da sorumludur. Nazal ve bronş epitel hücreleri polen, dizel egzoz partikülü ve patojen mikroorganizmalar gibi çevresel uyaranlara karşı bariyer görevi görerek üst ve alt solunum yollarını korur. Dış ortama karşı koruyucu görev üstlenen bu epitel hücreler hasar gördüğünde epitel bariyer bütünlüğü bozulmaktadır ve bu durum AA ve AR gibi hastalıkların tetiklenmesine sebebiyet verir. AA ve AR hastalarının en çok maruz kaldıkları çevresel uyaranlar ev tozu akarları (House dust mites: HDM) ve polenlerdir. Alerjenle karşılaşma sonrasında epitel bariyer hücrelerinde dökülme, hücre ölümü veya hava yolu yeniden yapılanmasının bir belirteci olan epitelyal mezenkimal dönüşüm (EMT) gözlenmektedir. Bu hastalıklarda alerjen maruziyeti sonrasında eozinofiller inflamasyon bölgesinde sayıca artmakta ve epitel bariyer hasarına katkıda bulunmaktadır. HDM ve polen alerjenleriyle ilgili çok sayıda çalışma bulunmasına rağmen, HDM’nin majör alerjenlerinden Der p6 ve Arizona servisinin majör alerjeni Cup a1’in eozinofilik inflamasyon koşullarında hava yolu epitel hücreleri üzerine etkilerini araştıran bir çalışma bulunmamaktadır. Proje kapsamında öncelikle, nazal ve bronş epitel hücreler farklı dozlar/zamanlarda Cup a1 ve/veya Der p6 ile uyarılacak ve hücrelerin mRNA/protein düzeyindeki yanıtları; kaspaz bağımsız ölüm yolaklarından olan anoikis, partanatoz ve nekroptoz, kaspaz bağımlı ölüm yolağı apoptoz ve EMT üzerinden araştırılacaktır. Sonrasında eozinofiller, epitel hücrelerle, alerjik inflamasyonda önemli olan IL-4/IL-13 varlığında, ko-kültüre alınarak oluşturulan modelde epitel hücreler belirlenen koşullarda alerjenler ile uyarılacak ve eozinofillerin epitel hücre yanıtına katkısı araştırılacaktır. Planlanan çalışma ile günlük hayatta sıklıkla ve aynı anda maruz kalınan bu alerjenlerin ayrı ayrı ve birlikte etkisi gösterilmiş ve epitel hücreler üzerindeki sinerjik etkileri araştırılmış olacaktır. Çalışma sonucunda ise elde edilen veriler, epitel hücrelerin Cup a1/Der p6 alerjenlerine verdikleri yanıtı aydınlatacak ve bu alerjenlere hassasiyeti olan bireylere yönelik yeni tedavi stratejilerinin geliştirilmesini hedefleyen yeni çalışmaların yapılmasına da öncülük edecektir.