Kistik Ekinokokkozis'te Hücresiz DNA'Nın Tanı ve Takip Potansiyelinin Araştırılması ve Serolojik Testler ile Karşılaştırılması


ÖRSTEN S. (Yürütücü), BAYSAL İ., KARAHAN S., ÇİFTÇİ T. T., Akhan O.

TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2023

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Kasım 2022
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2023

Proje Özeti

Önerilen Projenin gerekçesi: Tanısı büyük çoğunlukla görüntüleme yöntemlerine dayanan özellikle hekimin tecrübesinin kritik önem taşıdığı KE hastalığının tanısına yönelik çalışmalar ağırlıklı olarak serolojik yöntemlere odaklanmakta ve rekombinant antijenlerin keşifleri ile hali hazırda kullanılan ticari kitlerin kıyaslanmasına dayanmaktadır. Ancak serolojik testlerin kist tipi, boyutu, lokasyonunun yanı sıra hastanın yaşı, immün sisteminin durumuna göre sonuçların değişebildiği bilinmektedir. Bu durum, yeni bir tanısal araç araştırma gerekliliğini doğurmuştur. Omik çalışmaların günümüzde yaygınlaşmasıyla beraber en eski omik yaklaşım olan genomik yöntemler içerisinde de ciddi ilerlemeler kaydedilmiştir. Birçok hastalığın erken tanısında ve/veya takibinde hali hazırda kullanılan cfDNA’lar biyobelirteç potansiyeli açısından önem kazanmıştır. Özellikle COVID-19 pandemisiyle birlikte neredeyse tüm sağlık kuruluşlarının PCR alt yapısını geliştirmesiyle beraber cfDNA hızlı ve kolay tanı için daha önemli bir hedef haline gelmiştir.

Projenin temel araştırma soruları;

• KE hastalığı açısından da umut vadeden cfDNA’nın tanısal olarak potansiyeli nedir?

• Tanı ve takip açısından serolojik testlere karşı bir üstünlüğü bulunmakta mıdır?

• Aktif ve inaktif kisti olan KE hastalarında ayrım sağlayabilmekte midir?

Bu soruların yanıtını bulmak amacıyla klinik olarak iyi tanımlanmış hasta grubu (aktif kisti olan, inaktif kisti olan ve daha önce tedavi almış ve halihazırda herhangi bir hidatik kisti olmayan post-KE hastalar) ve sağlıklı kontrol grubu arasında cfDNA ve serolojik testlerin tanısal ve takip açısından durumları karşılaştırmalı olarak incelenecektir.

Projenin temel hedefleri;

• cfDNA ile, sağlıklı kişiler ve KE hastaları arasındaki ayrımın duyarlılık ve özgüllük değerleri belirlenerek ne düzeyde yapılabileceğini belirlemek.

• KE hastalarını 3 ana grupta inceleyerek cfDNA’nın tedavi yönetimi açısından faydalı olup olmayacağını belirlemek

Buna göre; Aktif KE kisti olan, inaktif KE kisti olan ve daha önce tedavi almış, hali hazırda hidatik kisti olmayan post-KE hastalar olarak hasta grubu hem kendi içinde hem de sağlıklı kontroller ile kıyaslanarak cfDNA’nın tanısal ve takip açısından potansiyeli belirlenecektir.