Research Information System
Thesis Type: Doctorate
Institution Of The Thesis: Hacettepe University, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Turkey
Approval Date: 2022
Thesis Language: Turkish
Student: SEDA ALTAY
Supervisor: Yalçın Yalaki
Abstract:
Bu
araştırmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıf fen bilimleri dersinde bilimin
doğası ve sosyobilimsel konular etkinlikleriyle desteklenmiş araştırmaya dayalı
öğretimin, öğrencilerin fen öğrenmelerine etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma
grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılında, Adana ilinde sosyoekonomik düzeyi
düşük bir bölgede bulunan bir ilkokulda öğrenim gören 28 dördüncü sınıf öğrencisi
oluşturmuştur. Araştırma, bilimin doğası ve sosyobilimsel konular etkinlikleri
ile desteklenmiş araştırmaya dayalı öğretime yönelik ayrıntılı veri toplamak amacıyla
öğretmen olan araştırmacının sınıfında gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle
araştırma eylem araştırması metodolojisiyle tasarlanmış, çalışma grubu uygun
örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Veri toplama araçları; öğrencilere ön,
orta ve son test şeklinde uygulanan Bilimlin Doğasına İlişkin Görüşler Anketi
(VNOS-E), Bilimsel Sorgulama Süreci Hakkında Görüş Anketi (VOSI), Araştırma
Becerileri Testi (ABT), ayrıca öğretmen ve öğrencilerin yazdıkları yansıtma
yazıları, kavram testleri, gözlem notları ve çalışma kâğıtlarından oluşmaktadır.
Araştırmada tüm etkinlikler 2013 yılı fen bilimleri dersi öğretim programındaki
kazanımlar temel alınarak uygulanmıştır. Araştırmaya dayalı öğretim
etkinlikleri bilimsel süreç becerilerini geliştirmeye yönelik olarak
tasarlanmıştır. Bilimin doğası ile ilgili etkinlikler ise bilimsel bilginin
değişebilir olması, hayal gücü ve yaratıcılığa dayanması, sübjektiflik içermesi
ve deney, gözlem ve mantıksal çıkarıma dayalı olması, olmak üzere dört temaya
göre tasarlanmıştır. Araştırmanın son aşamasında sosyobilimsel konularla ilgili
etkinlikler uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda, bilimin doğası ve
sosyobilimsel konular etkinlikleriyle desteklenen araştırmaya dayalı öğretimin öğrencilerin
bilimle ve bilimin doğası ile ilgili görüşlerine ve araştırma becerilerine olumlu
etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin VNOS-E, VOSI, IST ve kavram
testleri puanlarında gelişme gözlemlenmiştir. Yansıtma yazılarından ortaya
çıkan verilerde ise sınıftaki bazı dezavantajlı öğrencilerin yapılan etkinliklerde
daha etkin oldukları, becerilerini daha iyi ortaya koydukları sonucuna
ulaşılmıştır.