Siyasal yönetim sistemlerinin mali performans açısından bir değerlendirmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye A.B.D., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP DOĞRU ORUÇ

Danışman: Ali Tarkan Çavuşoğlu

Özet:

Demokrasiyle yönetilen ülkelerde yönetim, halk tarafından seçilmiş temsilciler aracılığıyla sağlanır. Bu ülkelerde yönetim biçimi, devlet fonksiyonları olan yürütme, yasama ve yargı organlarının anayasal tasarımına göre şekillenir. Dünyada en yaygın uygulanan yönetim sistemleri başkanlık yönetim sistemi ve parlamenter yönetim sistemidir. Bir ülkenin başkanlık veya parlamenter sistemle yönetilmesinin ekonomik ve toplumsal hayat içerisindeki etkileri konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bu çalışmada demokratik yönetim sistemlerinden başkanlık yönetim sistemi ile parlamenter yönetim sistemi teorik olarak incelenmekte ve karşılaştırılmaktadır. Ayrıca, yönetim sistemlerinin niteliksel bir değerlendirmesinin yapılmasının ardından yönetim sistemlerinin ekonomik ve toplumsal hayat içerisindeki etkileri üzerine odaklanılmakta ve yönetim sistemlerindeki farklılıkların mali performans üzerindeki etkileri tartışılmaktadır. Çalışmada demokrasi, ekonomik ve mali özgürlükler açısından yapılan incelemelerde başkanlık sistemiyle yönetilen ülkelerin parlamenter sistemle yönetilenlere göre düşük sıralamalara sahip olduğu görülmektedir. Bu sonuç, tam demokratik başkanlık sistemi olarak nitelendirilebilen ülke sayısının sadece iki olmasından kaynaklanmaktadır. Mali performans göstergeleri açısından yapılan incelemelerde ise bu iki yönetim sistemi arasında belirgin bir fark ortaya çıkmamaktadır. Başkanlık sistemiyle yönetilen ülkelerde kamu büyüklüğüne ve borçluluğa ilişkin oranların ortalamada daha düşük olduğu görülürken; parlamenter sistemle yönetilen ülkelerde de bütçe açıklarına ilişkin oranların daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.