Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Didem Sinem Mısırdalı
Danışman: Özge Tayfur Ekmekci
Özet:
Günümüzün ekonomik, sosyal ve teknolojik olarak hızla değişen dünyasında, örgütler
bu değişime uyum sağlayabildikleri ölçüde başarılı olmaktadır. Örgütsel değişim
çalışmalarının başarısının önündeki en önemli engellerden biri ise bireylerin değişime
gösterdiği direnç olarak görülmektedir. Değişimin artık bir zorunluluk haline geldiği
örgütsel çevrede, sadece değişime direncin ortadan kaldırılması yeterli olmamakta,
değişime destek veren ve katkı sağlayan çalışanlara ihtiyaç duyulmaktadır.
Çalışanların değişime gösterdikleri direnç, değişim sürecinin özelliklerinden ve örgütsel
faktörlerden kaynaklanabileceği gibi, bireylerin kişilik özelliklerinin de değişime yönelik
direnç eğilimlerinde ve davranışlarında etkili olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda, bu
çalışmanın birinci amacı bireylerin kendilerine yönelik değerlendirmelerini ifade eden
Temel Benlik Değerlendirmelerinin ve bireysel farklılıklar temelinde yapılandırılmış olan
Değişime Direnç Eğilimlerinin, Değişime Yönelik Destek ve Direnç Davranışları
üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalışmanın bir diğer amacı, Temel Benlik
Değerlendirmeleri ile Değişime Yönelik Davranışlar arasındaki ilişkide Değişime Direnç
Eğiliminin aracılık rolünü test etmektir.
Turizm sektöründe müşteri beklentilerinin hızla değişmesi ve yükselmesi ile değişimin
öneminin artması ve sunulan hizmetin en önemli unsurunun insan olması nedeni ile bu
çalışma için konaklama işletmeleri seçilmiştir. İki ayrı konaklama işletmesinde
gerçekleştirilen çalışmaya beyaz ve mavi yakalı çalışanlar katılmıştır. Bu
katılımcılardan elde edilen veriler ile Temel Benlik Değerlendirmeleri ile Değişime
Yönelik Davranışları arasındaki ilişki ve bu ilişkide Değişime Direnç Eğilimlerinin
aracılık etkisi incelenmiştir.
Çalışma kapsamında katılımcılara, değişimin önemi ve çalışanların iş yapış şekillerine
olan etkisinin farklı olduğu iki senaryo sunulmuş olup; büyük çaplı ve işlerine etkisi fazla
olan değişim ile küçük çaplı ve iş yapış şekillerine etkisi fazla olmayan iki ayrı değişim
senaryosu için değişime yönelik davranışları incelenmiştir. Bu araştırma da Değişime
Yönelik Davranışlar destek ve direnç olmak üzere iki boyutta incelenmiş olup; Temel
Benlik Değerlendirmeleri ve Değişime Direnç Eğiliminin etkileri sonuç değişkeni olan
Değişime Yönelik Davranışların iki ayrı boyutu temelinde “Yol Analizi” yöntemi ile analiz
viii
edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre Temel Benlik Değerlendirmeleri yüksek olan
bireylerin, Değişime Direnç Eğilimlerinin de arttığı; genel olarak Değişime Direnç
Eğiliminin, Değişime Direnç Davranışlarını pozitif yönde, Değişime Destek
Davranışlarını ise negatif yönde tahmin ettiği görülmüştür. Ayrıca test edilen
modellerin biri hariç tümünde Temel Benlik Değerlendirmeleri ve Değişime Yönelik
Davranışlar arasındaki ilişkide Değişime Direnç Eğiliminin aracılık ettiği görülmüştür.
Bu bağlamda bireylerin Temel Benlik Değerlendirmeleri ve Değişime Direnç
Eğilimlerindeki bireysel farklılıkların Değişime Yönelik Destek ve Direnç Davranışlarını
ne şekilde etkilediği belirlenmiş ve yöneticilere tavsiyelerde bulunulmuştur.