Bisfenol A'nın SH-SY5Y nöroblastoma hücrelerindeki asetilkolinesteraz gen ekspresyonuna olan etkilerinin nitrik oksit sentaz aracılığıyla incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyokimya A.B.D., Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BEYZA AYAZGÖK

Danışman: Zekiye Tuba Tüylü Küçükkılınç

Özet:

Ayazgök, B. Bisfenol A' nın SH-SY5Y Nöroblastoma Hücrelerinde Asetilkolinesteraz Gen Ekspresyonuna olan Etkilerinin Nitrik Oksit Sentaz Aracılığıyla İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Biyokimya Programı Doktora Tezi, Ankara, 2017. Bu tez çalışmasında SH-SY5Y hücrelerine düşük dozlarda Bisfenol A (BPA) uygulanmıştır. BPA endüstride sıklıkla kullanılan bir endokrin bozucu maddedir. BPA'nın SH-SY5Y hücrelerin olan sitotoksisitesi MTT ve LDH deneyleriyle, NO düzeyleri Griess yöntemiyle belirlenmiştir. Hücrelerin asetilkolinesteraz (AChE) ve butirilkolinesteraz (BuChE) gen ekspresyon düzeyleri RT-PCR, enzim aktiviteleri Ellman yöntemiyle belirlenmiştir. Hücrelerin % popülasyonları Tali sitometresi ile TNFα ve kaspaz-8 düzeyleri Elisa kitlerle ölçülmüştür. Hücrelerin % canlılık değerinin monotik olmayan doz cevabı verdiği ve sitotoksisite sonuçları ile NO düzeyleri arasında bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. BPA'nın AChE ve BuChE enzimleri için IC50 değeri sırayla 2,2 mM ve 1,98 mM bulunmuştur. 48 saatte 1 pM ve 1 nM BPA, AChE gen ekspresyon düzeyini kontrole göre sırasıyla 0,61 ile 1,03'e; ve BuChE gen ekspresyon düzeyini sırayla 2.18 ve 0,73'e değiştirdiği gözlenmiştir. Spesifik AChE aktivitesinin; 1 pM BPA uygulamasıyla 2. ve 12. saatte arttığı, 4. saat sonunda ise azaldığı görülmüştür. 1 nM BPA uygulamasıyla 4 saatte spesifik AChE enzim aktivitesi artmıştır. 1 pM BPA ve 1 nM BPA uygulamasının 48. saatte TNF-α düzeyini sırasıyla 0,073'e ve 0,084'e azalttığı görülmüştür. 24. saatte ise sadece 1 pM BPA'nın 0,302'e azalttığı belirlenmiştir. Kaspaz-8 düzeyi 24. saatte 1 pM ve 1 nM BPA ile sırasıyla % 154,7 ve % 287'lik; 48. saatte ise % 297,3 ve %160,2'lik artış göstermiştir. 1 pM BPA ve 1 nM BPA ile apoptotik % hücre popülasyonu sırayla 6. saatte (%7,3, %7,7) artıp 48. saatte (%1,3, %1) azalırken nekrotik % hücre popülasyonu ise 4. ve 6. saatte (%20,3; %18,3-%19,3; %21,3) azalıp 48. saatte ise (%23,7, %27) artmıştır. Bu tez çalışmanın sonuçları SH-SY5Y hücrelerine 1 pM ve 1 nM BPA uygulanmasıyla 48 saatte hücrenin apoptozdan yine programlı bir ölüm şekli olan nekroptoza doğru yöneldiğini ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Bisfenol A, Asetilkolinesteraz, Nitrik Oksit, Nekroptoz, Apoptoz