Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de “bilimin doğası” konusunda yapılan lisansüstü tezlerin içerik analizinin yapılarak, tezlerdeki genel araştırma eğilimlerinin belirlenmesidir. Bu amaç için 2015 ile 2021 yılları arasında tamamlanmış olan, Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi’nde tam metin ulaşımına izin verilen 99 tez araştırmaya dâhil edilmiştir. Verilerin analizi için içerik analizi yapılarak, ulaşılan veriler araştırmacılar tarafından belirlenen “araştırmanın türü, yapıldığı üniversite, enstitü ana bilim dalı, yazım dili, yayın yılı, amaçları, amaçlara ulaşmada gerçekleştirilen süreç, araştırma yöntem ve deseni, örneklem düzeyi ile büyüklüğü, veri toplama araçları ve veri analiz yöntemleri” açısından incelenmiştir. Araştırma sonucunda, “bilimin doğası” konusunda çoğunlukla yüksek lisans düzeyinde ve ilköğretim/temel eğitim enstitü ana bilim dalında çalışmalar yapıldığı belirlenmiştir. En fazla tez çalışmasının 2019 yılında yapıldığı ve tezlerde çoğunlukla öğretim kuram/model/yaklaşım/yöntem/tekniklerin etkisinin incelendiği görülmüştür. Tezlerde çoğunlukla karma araştırma yöntemi ve nicel araştırma yöntemlerinden yarı deneysel desen kullanılmıştır. İncelenen tezlerde örneklem grubunun daha çok fen bilgisi öğretmen adayları ile 7.sınıf öğrencilerinden oluştuğu, veri toplama aracı olarak çoğunlukla anketlerin kullanıldığı, verilerin analizinde çoğunlukla nitel yöntemlerden içerik analizinin, nicel analiz yöntemlerinden ise t-testi, ANOVA yapıldığı tespit edilmiştir.
The aim of this research is to determine the general research trends in the theses by using a content analysis of the postgraduate theses on the "nature of science" in Türkiye. For this purpose, 99 theses, which were completed between 2015 and 2021, and whose full-text access was allowed in the Thesis Center of the Council of Higher Education, were included in the research. For the analysis of the data, content analysis was performed, and the data were examined in terms of "type of research, university, department, language, publication year, objectives, the process carried out in reaching the objectives, research method, and design, sample level and size, data collection tools, and data analysis methods” which were determined by the researchers. As a result of the research, it was determined that the subject of "nature of science" was mostly studied at the postgraduate level and in the Department of Elementary Education. It was observed that most theses were conducted in 2019 and the effects of teaching theory/model/approach/method/techniques were mostly examined in theses. In the theses, mostly mixed research methods and quasi-experimental designs among the quantitative research methods were used. In the theses examined, it was determined that the sample group consisted mostly of science teacher candidates and 7th grade students, mostly surveys were used as data collection tools, mostly content analysis was utilized among qualitative methods, and t-test and ANOVA were used among quantitative analysis methods.
