MOLİÈRE PİYESLERİNİN TÜRKÇE ÇEVİRİLERİNDE KADIN İLE İLGİLİ SÖYLEMLERİN AKTARIMI ÜZERİNE BİR İNCELEME


Creative Commons License

YILDIRIM C.

Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.31, ss.95-122, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu çalışma, Molière’in kadın temalı piyeslerinin Türkçe çevirilerinde kadın ile ilgili söylemlerin nasıl aktarıldığına odaklanmaktadır. Bu odak çerçevesinde, Molière’in kadın meselelerine bakışının, feminist harekete katkısının ve çevirmenlerin üstlendikleri rolün açığa çıkarılması amaçlanmaktadır. Çalışmanın konusu çerçevesinde, betimleyici yaklaşım benimsenerek incelenen çeviri eserler, Kadınlar Mektebi (Molière, 1933a), Kadınlar Mektebinin Tenkidi (Molière, 1944a; 1965), Bilgiç Kadınlar (Molière, 1944b) , Okumuş Kadınlar (Molière,1933b), Dudukuşları (Moliere, 1933c) ve Gülünç Kibarlar (Molière, 1943) başlıklı Türkçe çevirilerle sınırlandırılmıştır. Çevirilerdeki yan metinlerin analizinde Massardier-Kenney’in feminist çeviri stratejilerine başvurulmuştur. Çalışmadan elde edilen bulgular, çevirilerdeki yan metinlerin çoğunlukla Molière piyesleri, Molière’in kadın meselelerine, kadının eğitimine, kadının toplumsal konuma verdiği önem üzerine bilgi ve açıklamalar içerdiğini göstermiştir. Bu durum, yazar odaklı stratejilerden “açımlama”ya işaret etmiştir. Çevirilerin incelenmesi neticesinde, bazı çevirmenlerin kadın ile ilgili bazı söylemleri yumuşatma yoluna gittikleri görülmüştür. Bazı çevirmenlerin ise kadını, kadına ilişkin söylemi çevirilerinde daha görünür kıldıkları gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, yan metinlerin yazar ve çevirmenin kadına bakışı ile ilgili bilgi verdiğini, ayrıca çevirilerde takınılan tutumun çevirmenin kadına bakışı ile ilgili bilgi verdiğini söylemek mümkündür.
This study focuses on how the discourses about women are conveyed in the Turkish translations of Molière's plays with the theme of women. Within the framework of this focus, it is aimed to reveal Molière's view of women's issues, his contribution to the feminist movement and the role of translators. The translated works examined with a descriptive approach in this study are limited to Turkish translations titled Kadınlar Mektebi (Molière, 1933a), Kadınlar Mektebinin Tenkidi (Molière, 1944a; 1965), Bilgiç Kadınlar (Molière, 1944b), Okumuş Kadınlar (Molière,1933b), Dudukuşları (Moliere, 1933c) and Gülünç Kibarlar (Molière, 1943). The subtexts in the Turkish translations are analyzed within the framework of the feminist translation strategies of Massardier-Kenney. The findings of the study showed that the subtexts in Molière's Turkish translations mostly contain information and explanations on Molière’s plays, the importance Molière attaches to women's issues, women's education, and women's social position. This indicated the adoption of "commentary", one of the author-centered strategies. As a result of the analysis of the translations, it was seen that some translators tried to soften some of the discourses about women. It has been observed that some translators make women and the discourse about women more visible. As a result, it is possible to say that the subtexts provided information about the author and translator's view of women, and the attitude taken in translations gave information about the translator's view of women.